Het Joods Ambtenarennetwerk (JAN) bestaat uit zo’n vijftig leden en stelde een open brief op die op diverse ministeries in Den Haag zal worden verspreid. In die brief benadrukt de groep dat ambtenaren verplicht zijn hun functie uit te oefenen met volledige objectiviteit, onpartijdigheid en toewijding aan het algemeen belang van het land. Persoonlijke overtuigingen of politieke agenda’s passen daar niet bij. De eed of belofte die zij hebben afgelegd, moet waarborgen dat zij in hun werk altijd de belangen van de staat en zijn burgers dienen, boven welke persoonlijke voorkeur dan ook.
De brief is een protest tegen de aanhoudende acties en ondermijnende handelingen zoals het lekken van geheime informatie. De Joodse ambtenaren vinden demonstraties voor het ministerie in Den Haag verwerpelijk: “Dit gedrag, zeker in een diplomatiek gevoelige context, is onverenigbaar met de rol die zij vervullen. Demonstreren als ambtenaar voor een overheidsgebouw ondermijnt de professionaliteit en de neutraliteit die van hen wordt verwacht. Dergelijke acties kunnen het vertrouwen in de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de Rijksoverheid ernstig schaden.”
Onveilig
Daarnaast onderstreept het JAN dat het activisme in gevoelige, complexe kwesties zoals de oorlog in Gaza de diplomatie en het politiek bedrijf aantast: “Het in deze context innemen van standpunten door ambtenaren kan gemakkelijk worden geïnterpreteerd als een ondermijning van de officiële positie van de overheid, wat het functioneren van het ministerie ernstig kan verstoren. Dit benadrukt des te meer de noodzaak voor ambtenaren om hun persoonlijke overtuigingen los te koppelen van hun professionele rol en zich strikt te houden aan de normen en verplichtingen die voortvloeien uit hun ambtelijke eed.”
‘Activisme kan leiden tot een gevoel van uitsluiting bij Joodse ambtenaren’
Het netwerk wijst de ministeries erop dat dit gedrag niet alleen invloed heeft op het functioneren van het ministerie, maar ook een onveilig gevoel creëert onder de overige ambtenaren. Dit soort activisme kan volgens JAN leiden tot een gevoel van uitsluiting of zelfs bedreiging onder Joodse ambtenaren, die zich mogelijk onveilig voelen bij collega’s die zulke standpunten openlijk ventileren: “Het is van groot belang dat de overheid een werkomgeving waarborgt die respectvol en veilig is voor al haar medewerkers, ongeacht hun afkomst of overtuigingen.”
Selectief
En waarom, vragen de schrijvers zich af, horen we de ambtenaren van BuZa uitsluitend over kwesties rondom Israël, maar niet over andere internationale vraagstukken die evenzeer om aandacht vragen? “Waarom klinkt er geen vergelijkbare betrokkenheid bij conflicten in andere regio’s, zoals in Oekraïne, Syrië of de humanitaire crises in Afrika? Het lijkt erop dat de focus enkel ligt op Israël, wat de indruk wekt van een onevenwichtige en selectieve benadering van wereldvraagstukken. Dit draagt bij aan de vraag of het activisme van deze ambtenaren misschien niet eerder politiek gemotiveerd is dan daadwerkelijk een uiting van zorg voor mensenrechten of internationaal recht.”
JAN doet daarom een oproep aan de secretarissen-generaal van de departementen, van het ministerie van Buitenlandse Zaken in het bijzonder. Gezien de ernst van de situatie mag van hen een gepaste reactie en duidelijke actie worden verwacht door hiertegen op te treden, vindt de groep. “Het is van cruciaal belang dat zij duidelijk maken dat dit gedrag niet wordt getolereerd en dat er passende maatregelen worden genomen om de integriteit en de professionele normen van het ministerie te waarborgen, evenals het welzijn en de veiligheid van alle ambtenaren en die van de Joodse ambtenaren in het bijzonder.”
