Een afwijkende mening

Er is al heel wat gezegd over de sjechieta. De kogel is inmiddels door de Tweede Kamer. Gidi Markuszower presenteert een controversiële mening.

Door: Gidi Markuszower

Een meerderheid van de Nederlanders is van mening dat onverdoofd slachten verboden moet worden. De Joodse gemeenschap was eensgezind in verontwaardiging en emotie. Met name die emotie heeft de ratio in deze discussie uitgeschakeld. Er zijn weinig mensen vanuit de eigen gelederen die zich hebben afgevraagd of a. de vermeende beperking van godsdienstvrijheid toelaatbaar is en b. wat de mogelijkheden zijn binnen de halacha – Joodse codex–- om het, vermeende, dierenleed te voorkomen. Als de eigen achterban, politici en media volledig waren ingelicht, dan was het volgende aan het licht gekomen.

In Amerika wel
De opperrabbijn van de NIHS verbiedt in Nederland post cut stunning (de verdoving vindt direct na de slacht plaats) maar staat dit in zijn woonplaats New York toe. Als de Nederlandse Joodse gemeenschap in een vroeg stadium bereid was geweest een compromis op post cut stunning te sluiten, had de discussie heel anders kunnen afl open. Hoe zit het met geld? Van de circa 3000 te slachten dieren is ongeveer zeventig procent voor de export. Nederland is een van de weinige landen waar niet zomaar kosjer maar ‘glatt kosjer’ wordt geslacht. Door die status kan er meer worden verdiend aan de export. Ook vermeerdert het ‘glatt’-label het aanzien van de betrokken rabbijnen. Gevolg: hogere opbrengsten. Gezien het feit dat het overgrote deel van de circa 3000 geslachte dieren wordt doorverkocht, is maar een heel klein gedeelte, een kleine duizend, voor de eigen consumptie. De vermeende beperking van godsdienstvrijheid geldt dus maar voor 900 koeien. Maar als er kosjer – en dus niet ‘glatt kosjer’ – zou worden geslacht, zoals bijna alle Joodse gemeenschappen in de wereld doen, zou het om slechts 450 dieren voor eigen consumptie gaan. De genoemde aantallen zijn zo klein dat ook hier, zeker in combinatie met het toestaan van post cut stunning, ruimte voor een compromis was geweest.

Waar staat het?
De bestuurders van het NIK en NIHS denken al meer dan tien jaar serieus na over het afschaffen van de Nederlandse sjechieta. De NIHS wenst er niet meer voor te betalen. Dus los van de discussie in de Tweede Kamer is de toekomst van de sjechieta onzeker. Er zijn bestuurders van NIK en NIHS die blij zouden zijn dat niet zij de schuld van afschaffi ng in de schoenen krijgen geschoven, maar Marianne Thieme. Veel rabbijnen zijn van mening dat het eten van vlees en het slachten (ook kosjer) van dieren voor consumptie ongewenst is. Ook G’d zelf beschouwt volgens de Joodse traditie het eten van vlees als een minder ideale situatie. In het paradijs werd door Adam en Eva geen vlees gegeten. De standpunten van de voorstanders van het verbod zijn in lijn met de Joodse traditie en fi losofi e. Waar staat eigenlijk dat pre cut stunning niet zou mogen? Het antwoord zou liggen in het feit dat het Joden wordt verboden om ‘beschadigde’ dieren te slachten voor consumptie. In de industriële, niet-kosjere slacht worden dieren met een soort van pistool/pin door hun hoofd geschoten ter verdoving. Het is duidelijk dat deze vorm van verdoving niet geschikt is voor de sjechieta. Maar gezien de kleine aantallen zouden duurdere vormen van verdoven mogelijk wel geoorloofd zijn.

Starheid
Mijns inziens gaat kasjroet voor maar 2 procent om halacha en voor 98 procent om geld, macht en aanzien. Als de gemeenschap eerlijker en minder rigide was geweest, had zij de sjechieta binnen de marges van de halacha en binnen de reik- wijdte van het nieuwe wetsvoorstel kunnen behouden. De godsdienst- vrijheid van de gemeenschap wordt niet door de overheid ingeperkt. De opgelegde restricties zijn grotendeels te wijten aan de starheid van de gemeenschap zelf. Maar zelfs al zou de ruimte die de gemeenschap wordt gegund op onderdelen wat kleiner zijn geworden: de grondwet kent helemaal geen absolute godsdienstvrijheid toe. Elk westers land legt beperkende maatregelen op aan gelovigen binnen hun landsgrenzen. De Joodse gemeenschap in Nederland dient re- kening te houden met ’s lands wijs, ’s lands eer. Zo was het altijd en zo zal het altijd zijn. Moderniteit omarmen is juist altijd de kracht geweest van het Jodendom. In de discussie van de afgelopen maanden hebben velen het juiste perspectief verloren. Ossenworst is bij lange na niet het grootste probleem van de gemeenschap. Het wordt tijd dat onze leiders zich weer met de echt belangrijke zaken gaan bezighouden, zoals een sterk en veilig Israël en goed profaan én Joods onderwijs.